Windows Command Line Interface

Press enter or click to view image in full size

Selamlar, bugünkü yazımda sizlere biraz Windows command line interfaceten bahsedeceğim. Windows Command Line Interface(CLI) türkçe haliyle Windows komut satırı arayüzü, klavyemiz aracılığıyla işletim sistemimizle iletişim kurmamızı sağlar. Günlük hayatta genellikle komut satırı kullanmada ustalaşana kadar grafiksel kullanıcı arayüzünü (GUI-graphical user interface) tercih ederiz. Fakat komut satırı kullanmaya alıştıkça grafiksel kullanıcı arayüzünden ne kadar pratik ve verimli olduğunu göreceksiniz. Ayrıca CLI bir programlama dili değil, bir araçtır.

Komut satırı arayüzüne nasıl erişilir?

İşletim sisteminize bağlı olarak CLI’ye erişmenin farklı yolları vardır. Windows’ta, Windows tuşu + R’ye basarak ve arama kutusuna “cmd” yazarak Komut İstemcisine erişebilirsiniz.

Komut satırı arayüzü nasıl çalışır ?

• Komutlar klavye ve komut satırı arayüzü (CLI) kullanılarak girilir .
• Çeşitli CLI’ların sözdizimi farklılık gösterse de işlevsel olarak hepsi aynı görevleri yerine getirir.
• Komutu çalıştırdıktan sonra bilgisayar komutu değerlendirir ve uygun işlemi gerçekleştirir.
• Ayrıca CLI, komut çıktısı ve hata uyarıları aracılığıyla kullanıcıya geri bildirim sağlar.

Komut Satırı Arayüzünün avantajları nelerdir?

• Verimlilik : Tek tek dosyalarınızı imleci takip ederek bulmaktansa birkaç satır kod yazarak aradığınız şeye daha çabuk ulaşabilirsiniz.
• Uzaktan erişim : Daha az ağ kaynağı tüketir ve düşük bant genişliğine sahip bağlantılarda bile güvenli bir kabuk üzerinden komutlar göndererek sunucuları uzaktan yönetebilirsiniz.
• Otomasyon : GUI görevlerini otomatikleştirebilmenize rağmen , tekrarlamanız gereken komutları içeren bir toplu iş dosyası veya betik oluşturmak çok daha kolaydır.
• Sorun giderme : CLI kullanmak, altta yatan sistemin daha derinlemesine kavranmasını sağladığı için geliştiriciler ve sistem yöneticileri için önemli bir beceridir. Hata yönetimini iyileştirirken çok sayıda araç ve yardımcı programla daha usta olmanıza yardımcı olabilir.

Komut Satırı Arayüzünün Dezavantajları nelerdir ?

• Hata yönetimi: Komut yazımındaki hatalar dosyaların silinmesine veya yanlış yere taşınmasına neden olabilir. İstemeden herhangi bir dosyayı kaldırırsanız, özellikle de önemli bilgiler içeriyorlarsa sorunlarla karşılaşma riskiniz vardır.
• Öğrenme: Komut bilgilerini edinmek zaman alır. Komutların çoğu düzenli olarak kullanılmadığında kaybolur.
• Bazı hatalar geri alınamaz : Komut satırı arayüzündeki komutların çoğu geri alınamaz veya tersine çevrilemez. Sonuç olarak, komutları kullanmak aşırı dikkat gerektirir. Çoğu zaman, bir komutun yürütülmesi geri alınamaz ve devam eder.
• Hatırlanması zor: CLI’da kullanılan her komutu hatırlamak zor olabilir.

Windows ortamında varsayılan komut satırı yorumlayıcısı nedir? : cmd.exe

Bazı temel cmd komutları

set :Yolunuzu komut satırından kontrol etmeye yarar.

ver : İşletim sisteminizin sürümünü verir.

hostname : Ana bilgisayar ismini veren komuttur.

systeminfo: Bilgileri, sistem detayları, işlemci ve bellek gibi çeşitli bilgileri listeler fakat bunların birkısmını listelediği için başka komutlara da ihtiyaç duyarız : driverquery | more, sayfayı çıktı çıktı incelememizi sağlar.Bu komutu kullandıktan sonra CTRL + C yaparak bu komuttan çıkabilirsiniz.

whoami : Şu anda işletim sisteminde hangi kullanıcının oturumu olduğu gösterir. Yani komutu çalıştıran kişinin kullanıcı adını gösterir.

ipconfig : IP adresimizi, alt ağ maskemizi ve varsayılan ağ geçidimizi gösterir. ipconfig /all yazarsanız DNS sunucularınızı görüntüleyebilir ve DHCP’nin etkinleştirildiğini görebiliriz.

ping : Ağ sorun gidermede kullanılır.Bir bilgisayarın/sunucunun bir adrese internet üzerinden ulaşıp, ulaşamadığını test etmek için kullanılan komuttur. Örneğin bir sunucunun example web sitesine internet erişimini test etmek için ping example.com yazılır.

tracert: trace route hedefe ulaşmak için geçilen ağ yolunu izler ve hedefimize ulaşmadan önce kaç tane yönlendiriciden geçtiğimizi gösterir.

cd [dizin]: Komut satırında dizinler arası gezmek için kullanılan bir komuttur. Komut satırında dizinler içine girip, dizine göre işlemler yapılabilmektedir.

dir : Dizinin içeriğini listeler.

mkdir: make directory, dizin oluşturmamızı sağlar.

rmdir: dizini silmemizi sağlar.

tree: Alt dizinleri görsel olarak göstermeye çalışır.

nslookup: Bir ana bilgisayarı veya etki alanını arar ve IP adresini döndürür

cd .. : Üstteki komutun aynısıdır. Dizin kısmına 2 nokta yazılırsa bir üst dizine gider.

shutdown : Bilgisayarı/sunucuyu kapatmak için kullanılan komuttur.

shutdown -r : Bilgisayarı/sunucuyu yeniden başlatmak(restart) için kullanılan komuttur.

Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Başka yazılarımda görüşmek üzere !